W 2011 r. została nawiązana współpraca naszego Związku Sybiraków z Instytutem Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Inicjatywa ta dotyczyła objęcia opieką wolontariacką przez studentów Pedagogiki Społeczno-Opiekuńczej UJ, Domu Pomocy Społecznej im. J. Godynia w Krakowie przy ul. Sołtysowskiej 13 D, w którym to przebywają Sybiracy, którzy w ostatnich latach (po 2002 roku) przybyli z Kazachstanu..

I tak 22 listopada 2011 odbyło się spotkanie studentów I-go roku Pedagogiki Społeczno-Opiekuńczej wraz wykładowcą dr Barbarą Łuczyńską z Dyrektorem Domu p. Markiem Jandą. W trakcie spotkania określono zakres działań studentów zwłaszcza z grupą Sybiraków, którzy

mają kłopoty asymilacyjne z uwagi na trudności językowe i różnice kulturowe z pozostałymi miejscowymi mieszkańcami Domu.

Na koordynatora wolontariuszy dyrekcja Domu wyznaczyła

p. Magdalenę Michalską. Na początku ustalono, że formy pracy wolontariuszy będą zależne od bieżących potrzeb DPS np. indywidualne wyjścia z pensjonariuszami na spacery, zakupy, a w okresie zimowym czytanie książek i prasy, oraz dłuższe rozmowy z Sybirakami

z próbą notowania ich wspomnień i doskonalenia języka polskiego, gdyż część z nich po tylu latach zesłania i braku kontaktu z Ojczyzną, ma kłopoty w posługiwaniu się nim.

Z okazji „Andrzejek” Koło Pedagogów Opiekunów przy Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego zorganizowało dla wszystkich mieszkańców Domu wesołą zabawę z konkursami i wróżbami , mającą na celu integrację Sybiraków z pozostałymi mieszkańcami, co w tej placówce jest niejakim problemem.

Warta szczególnego podkreślenia jest kolejna inicjatywa studentek II-go roku Pedagogiki Społeczno-Opiekuńczej Uniwersytetu Jagiellońskiego: Pauliny Pląder, Natalii Półtorak, Marzeny Sumy, Magdaleny Krupskiej, Kamili Kubasy, które w grudniu zorganizowały w Instytucie Pedagogiki UJ zbiórkę darów pod hasłem „Podaruj Święta”.

W jej efekcie przygotowano 68 paczek dla wszystkich mieszkańców DPS ze słodyczami, owocami, maskotkami, a dla Sybiraków dodatkowo kubeczki i kartki świąteczne. Wręczenie paczek miało miejsce w trakcie uroczystego Opłatka w DPS-ie (15 grudzień 2011) z udziałem przedstawicieli Władz Miasta.

Rozpoczęta w 2011 roku działalność studentów będzie kontynuowana w 2012 roku i mamy nadzieję, że i w dalszych latach.

Barbara Łuczyńska

31 stycznia 2012 na zaproszenie nauczycielki historii ze Szkoły Podstawowej nr. 61 w Krakowie dzielnicy Stary Prokocim p Małgorzaty Suknarowskiej odbyło się spotkanie z przedstawicielką naszego Związku Sybiraków dr Barbarą Łuczyńską, która na kanwie osobistych losów czterech pokoleń zesłańców Sybiru, omówiła historię zsyłek Polaków na Syberię i deportację ludności polskiej z Kresów w głąb ZSRR w czasie II wojny, ilustrując ją mapami, fotografiami i pamiątkami rodzinnymi.

Prelekcja była powtórzona w dwóch VI klasach. Trzeba podkreślić, że uczniowie byli przygotowani do odbioru tego tematu i słuchali z zainteresowanie, zadając pytania dodatkowe. Daje to dobre świadectwo ich nauczycielom historii.

Barbara Łuczyńska

Jedenastoosobowy zespół emerytów „Zawilec” przy Ośrodku Kultury Kraków-Nowa Huta przy Os. Zgody 2, pod kierownictwem pani Heleny Ratajewskiej, do którego mam przyjemność należeć, dał dwa występy w DPS Przy ul. Sołtysowskiej.

18 stycznia zespół wystąpił jako grupa kolędnicza w barwnych przebraniach, a 22 lutego śpiewał pieśni różne z różnymi zabawnymi opowieściami.

Występy spotkały się z wielkim aplauzem mieszkających w DPS im. Władysława Godynia Sybiraków z Kazachstanu. Była to dla nich wielka niespodzianka.

Przewidujemy dalsze występy okolicznościowe dla Sybiraków w ich Domu, jak również tak jak do tej pory w wielu innych Domach Opieki dla osób starszych oraz niepełnosprawnych.

Krystyna Danuta Głuszek

W dniu 17-18 grudnia 2011 r. w Niepołomicach odbyła się konferencja na temat starań o powrót do Ojczyzny Polaków z terytorium byłego Związku Radzieckiego, deportowanych tam pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku z dawnych polskich Kresów z obwodów nazwanych Chmielnicczyzna i Marchlewsczyzna.

Konferencje zorganizował Związek Repatriantów RP, którego prezesem jest P. Aleksandra Ślusarek.

Chodzi głównie o Polaków deportowanych do Kazachstanu, gdzie wciąż ich dużo przebywa.

Powrócili nieliczni – rodziny zaproszone przez poszczególne gminy. Projekt ustawy, która miałaby rozwiązać problem nie może się niestety doczekać uchwalenia przez Sejm i Senat RP.

W konferencji uczestniczyło pięć osób z naszego Oddziału Związku Sybiraków.

Wygłoszone na konferencji referaty, wystąpienia parlamentarzystów i głosy w dyskusji były interesujące, jednakże nie dają nadziei na szybkie rozwiązania trudności czekających na powrót do Polski wygnańców.

Konieczne są społeczne naciski na parlament aby przyjął wspomnianą ustawę o repatriacji (projektu Wicemarszałka Senatu RP Śp. Macieja Płażyńskiego), a realizacja jej powinna być w gestii władz państwowych; dotychczasowe uzależnienie nielicznych powrotów od dobrej woli i skromnych możliwości władz samorządowych nie zdaje bowiem egzaminu. Konieczne jest znaczące przyspieszenie działań w tej kwestii. Przykładem właściwych rozwiązań są działania władz Federacyjnej Republiki Niemiec, które zrealizowały już powrót wszystkich Niemców z terenów byłego ZSRR oraz Grecji, która również sprowadziła swoich wszystkich obywateli rozsianych po całym byłym ZSRR. Z tym, że w Grecji wybudowano dla repatriantów całe osiedla.

W tym duchu wypowiedziałam się jako przedstawicielka Oddziału Związku Sybiraków w Krakowie. Zebrani wyrazili aprobatę.

Niestety w związku z bardzo szerokim programem konferencji nie zabrali w niej głosu sami najbardziej zainteresowani problemem, tj. repatrianci, którzy mają jeszcze rodziny i krewnych w Kazachstanie.

Aleksandra Szemioth

W dniu 18 kwietnia 2011 roku zmarł w Krakowie wieloletni Prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków mgr inż. Jan Grodzicki. Urodził się 7 września 1926 roku w Kosym Dworze w Nowogródzkiem, następnie mieszkał w Wilnie, gdzie dorastał i uczył się. Był uczniem znanego Liceum im. Króla Zygmunta Augusta i członkiem , również znanej, drużyny harcerskiej o nazwie Błękitna Drużyna Żeglarska. Jego ojciec, Kazimier Grodzicki , pełni funkcję Wiceprezydenta Wilna.

W jesieni 1939 roku, wkrótce po wkroczeniu wojsk sowieckich do Wilna, Kazimierz Grodzicki został aresztowany i osadzony w więzieniu na Łukiszkach. W grudniu 1940 roku otrzymał wyrok 8 lat obozu pracy. Wyrok odbywał w łagrze w rejonie Kirowa. Po podpisaniu układu Sikorski – Majski, na podstawie związanej z nim amnestii, został zwolniony w sierpniu 1941 roku. Po opuszczeniu łagru zaginął bez wieści.

Jan Grodzicki w tym czasie, już pod okupacja niemiecką, ukończył gimnazjum w tajnym nauczaniu i zaangażował się w działalność podziemną – wstąpił do Armii Krajowej. W szeregach AK Okręgu Wileńskiego brał udział w walkach Akcji Burza. Po ponownym wkroczeniu wojsk sowieckich na Wileńszczyznę musiał się ukrywać, co nie uchroniło go przed aresztowaniem w grudniu 1944 roku. Tak jak wcześniej jego ojciec – trafił do więzienia na Łukiszkach i otrzymał taki sam wyrok – 8 lat obozu pracy. Miał wówczas 18 lat. Wywieziono go do rejonu Norylska w Krasnojarskim Kraju. Łagier przy kopalni węgla, w którym przebywał, od 1948 roku zaliczono do obozów o kategorii katorżniczej, o zaostrzonym rygorze, gdzie więźniowie byli tylko numerami – Jan Grodzicki miał numer M-450.

Po odbyciu kary w łagrze, ponownie został skazany – na dożywotnie zesłanie w Norylsku, od grudnia 1952 roku. Pracował tam jako ratownik górniczy w kopalni węgla. Po 1955 roku został zwolniony i na przełomie 1955 i 1956 roku wrócił do Polski. Przyjechał do Krakowa, gdzie po przymusowym opuszczeniu Wilna, zamieszkała jego najbliższa rodzina – matka i rodzeństwo. Wkrótce po powrocie rozpoczął studia na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie – ukończył wydział geologiczno-poszukiwawczy i wydział górniczy.

W 1958 roku ożenił się z Janiną z domu Chołdyk. Prace zawodową rozpoczął w jednej z kopalń na Śląsku, następnie pracował w biurze projektów „Geoprojekt” w Krakowie, gdzie szybko awansował i został wieloletnim dyrektorem tego przedsiębiorstwa.

Miał jednego syna, Tomasza, który jest obecnie profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i dziekanem Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum UJ. Doczekał się też dwóch wnuków.

Od czasu powstania Krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków, Jan Grodzicki był jego aktywnym członkiem. W połowie pierwszej kadencji Zarządu Oddziału, został Wiceprezesem – na tę i na następną kadencję. Od 1995 roku wybrano go na Prezesa Zarządu Oddziału i pełnił te funkcję nieprzerwanie przez cztery kolejne kadencje, do ostatnich dni życia.

Oprócz działalności w Związku Sybiraków, był członkiem kilku innych stowarzyszeń społecznych i kombatanckich – Wojewódzkiej Rady Organizacji Kombatanckich w Krakowie, Stowarzyszenia łagierników Żołnierzy AK w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej, Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Komunizmu (1995 r.) oraz Pomnika płk Ryszarda Kuklińskiego, a także zawodowych m in. Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.

Za swoje zasługi Jan Grodzicki otrzymał wiele odznaczeń, jako najważniejsze należy wymienić: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu odrodzenia Polski, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki, Krzyż Zesłańca Sybiru, Honorową Odznakę Sybiraka. Także liczne odznaczenia resortowe – stopnie górnicze, Odznakę Zasłużonego dla Polskiej Geologii i inne.

Pogrzeb śp. Jana Grodzickiego odbył się 26 kwietnia 2011 roku na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, z honorową asystą Wojska Polskiego. Mszy św. pogrzebowej przewodniczył krajowy kapelan Wojska Polskiego, Ks. płk Józef Guzdek, w koncelebrze z Kapelanem Związku Sybiraków w Krakowie, O. Jerzym Pająkiem. W pogrzebie uczestniczyła wielka rzesza żegnających zmarłego. Były przemówienia.

Sybiracy pożegnali swego Prezesa z wielkim żalem.

Kraków, czerwiec 2011 r.
Aleksandra Szemioth17 września 2009 roku odbyło się odsłonięcie i poświęcenie

Zebranie odbyło się w sali bibliotecznej klasztoru O.O. Kapucynów.  Zorganizowane je tam specjalnie, aby odznaczyć  naszego Kapelana O. Jerzego Pająka i prof. Zofię Ciesielską złotymi odznakami „Zasłużonych dla Związku Sybiraków”, ponieważ nie mogli przybyć do Fortu Skotniki w dniu 11 lutego.,

Również tego dnia odbyło się wręczenie dyplomów uznania Paniom Paulinie Pląder, Magdalenie Krupskiej, Kamili Kubas, Natalii Półtorak, Monice Kaptur i Annie Rosie,  studentkom pedagogiki opiekuńczej pani dr Barbary Łuczyńskiej, które zajmują się starszymi Sybirakami, zamieszkałymi od 2003 r. w DPS im. Władysława Godynia przy ul. Sołtysowskiej 13 d.

Poniżej zdjęcie w/w miłych studentek, przedstawicielek Naukowego Koła Pedagogów, przy przygotowaniu prezentów świątecznych dla pensjonariuszy DPS im. W. Godynia, które zostały wręczone im podczas wspólnego kolędowania w dniu 20 grudnia 2012 r.

Wzruszeni mieszkańcy Domu oraz pracownicy gorąco przyjęli studentki.

Studentki Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie