Wspomnienie o śp. Janie Grodzickim

W dniu 18 kwietnia 2011 roku zmarł w Krakowie wieloletni Prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków mgr inż. Jan Grodzicki. Urodził się 7 września 1926 roku w Kosym Dworze w Nowogródzkiem, następnie mieszkał w Wilnie, gdzie dorastał i uczył się. Był uczniem znanego Liceum im. Króla Zygmunta Augusta i członkiem , również znanej, drużyny harcerskiej o nazwie Błękitna Drużyna Żeglarska. Jego ojciec, Kazimier Grodzicki , pełni funkcję Wiceprezydenta Wilna.

W jesieni 1939 roku, wkrótce po wkroczeniu wojsk sowieckich do Wilna, Kazimierz Grodzicki został aresztowany i osadzony w więzieniu na Łukiszkach. W grudniu 1940 roku otrzymał wyrok 8 lat obozu pracy. Wyrok odbywał w łagrze w rejonie Kirowa. Po podpisaniu układu Sikorski – Majski, na podstawie związanej z nim amnestii, został zwolniony w sierpniu 1941 roku. Po opuszczeniu łagru zaginął bez wieści.

Jan Grodzicki w tym czasie, już pod okupacja niemiecką, ukończył gimnazjum w tajnym nauczaniu i zaangażował się w działalność podziemną – wstąpił do Armii Krajowej. W szeregach AK Okręgu Wileńskiego brał udział w walkach Akcji Burza. Po ponownym wkroczeniu wojsk sowieckich na Wileńszczyznę musiał się ukrywać, co nie uchroniło go przed aresztowaniem w grudniu 1944 roku. Tak jak wcześniej jego ojciec – trafił do więzienia na Łukiszkach i otrzymał taki sam wyrok – 8 lat obozu pracy. Miał wówczas 18 lat. Wywieziono go do rejonu Norylska w Krasnojarskim Kraju. Łagier przy kopalni węgla, w którym przebywał, od 1948 roku zaliczono do obozów o kategorii katorżniczej, o zaostrzonym rygorze, gdzie więźniowie byli tylko numerami – Jan Grodzicki miał numer M-450.

Po odbyciu kary w łagrze, ponownie został skazany – na dożywotnie zesłanie w Norylsku, od grudnia 1952 roku. Pracował tam jako ratownik górniczy w kopalni węgla. Po 1955 roku został zwolniony i na przełomie 1955 i 1956 roku wrócił do Polski. Przyjechał do Krakowa, gdzie po przymusowym opuszczeniu Wilna, zamieszkała jego najbliższa rodzina – matka i rodzeństwo. Wkrótce po powrocie rozpoczął studia na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie – ukończył wydział geologiczno-poszukiwawczy i wydział górniczy.

W 1958 roku ożenił się z Janiną z domu Chołdyk. Prace zawodową rozpoczął w jednej z kopalń na Śląsku, następnie pracował w biurze projektów „Geoprojekt” w Krakowie, gdzie szybko awansował i został wieloletnim dyrektorem tego przedsiębiorstwa.

Miał jednego syna, Tomasza, który jest obecnie profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i dziekanem Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum UJ. Doczekał się też dwóch wnuków.

Od czasu powstania Krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków, Jan Grodzicki był jego aktywnym członkiem. W połowie pierwszej kadencji Zarządu Oddziału, został Wiceprezesem – na tę i na następną kadencję. Od 1995 roku wybrano go na Prezesa Zarządu Oddziału i pełnił te funkcję nieprzerwanie przez cztery kolejne kadencje, do ostatnich dni życia.

Oprócz działalności w Związku Sybiraków, był członkiem kilku innych stowarzyszeń społecznych i kombatanckich – Wojewódzkiej Rady Organizacji Kombatanckich w Krakowie, Stowarzyszenia łagierników Żołnierzy AK w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej, Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Komunizmu (1995 r.) oraz Pomnika płk Ryszarda Kuklińskiego, a także zawodowych m in. Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.

Za swoje zasługi Jan Grodzicki otrzymał wiele odznaczeń, jako najważniejsze należy wymienić: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu odrodzenia Polski, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki, Krzyż Zesłańca Sybiru, Honorową Odznakę Sybiraka. Także liczne odznaczenia resortowe – stopnie górnicze, Odznakę Zasłużonego dla Polskiej Geologii i inne.

Pogrzeb śp. Jana Grodzickiego odbył się 26 kwietnia 2011 roku na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, z honorową asystą Wojska Polskiego. Mszy św. pogrzebowej przewodniczył krajowy kapelan Wojska Polskiego, Ks. płk Józef Guzdek, w koncelebrze z Kapelanem Związku Sybiraków w Krakowie, O. Jerzym Pająkiem. W pogrzebie uczestniczyła wielka rzesza żegnających zmarłego. Były przemówienia.

Sybiracy pożegnali swego Prezesa z wielkim żalem.

Kraków, czerwiec 2011 r.
Aleksandra Szemioth
17 września 2009 roku odbyło się odsłonięcie i poświęcenie