29. XI 2012 r. odbyły się obchody 183` rocznicy Powstania Listopadowego. Duża ilość młodzieży ze szkół krakowskich (zwłaszcza młodzież z klas wojskowych) oraz kombatanci z różnych stowarzyszeń i przedstawiciele Władz Miasta Krakowa uczestniczyli w uroczystości na Cmentarzu Rakowickim, przy grobowcu XIX – wiecznych powstańców i pomniku z 1863 r. złożono wiązanki kwiatów, w tym były też od Sybiraków.

Przemówienie o historii Powstania Listopadowego wygłosił P. dr Dionizy Smyk – Przewodniczący Rady Kombatantów.

Następnym było piękne wystąpienie kapelana organizacji kombatanckich ( w tym Związku Sybiraków) O. Jerzego Pająka.

Przytaczamy tekst tego przemówienia w całości.

A. Sz.

29 listopada 2012

Wszechmogący i dobry Boże!

Nasza tu obecność w 182 rocznicę Powstania Listopadowego jest przekonaniem, że różne i liczne zrywy wolnościowe w historii naszego Narodu miały sens i przyczyniły się do suwerenności i wolności naszej Ojczyzny. Również Powstanie Listopadowe, które wybuchło przeciwko rosyjskiemu zaborcy, określane jako wojna polsko – rosyjska pokazało światu, że Polacy jako naród ciągle istnieją i nadal trzeba się z nimi liczyć. Mimo że Powstanie upadło, gdyż za mało było wiary w zwycięstwo u niektórych przywódców politycznych i wojskowych, bo zbyt wielka była przewaga militarna Rosji, bo zabrakło jedności narodowej, bo bierna a nawet wroga była postawa państw europejskich do Powstania, to jednak Powstańcy pokazali autentyczną miłość do Ojczyzny i wolę złożenia siebie na ołtarzu wolności. Wybrali najwyższe wartości: Bóg, Honor, Ojczyzna.

Okazało się jednak, że do zwycięstwa nie wystarczy jednorazowy wielki czyn młodych podchorążych, którzy zdobyli Arsenał i wyróżniali się we wszystkich bitwach Powstania listopadowego. Do zwycięstwa potrzebni są ludzie wychowani w wolności, gdyż tylko tacy zdolni są przeciwstawić się trudnościom. Dlatego Mojżesz, jak czytamy w Księdze Wyjścia nie poprowadził Naród Wybrany drogą prostą z niewoli egipskiej do Ziemi obiecanej, ale wyprowadził go na pustynię, aby tam odrodziły się nowe pokolenia Izraela. I to właśnie te pokolenia, nie wiedząc, co to jest niewola, odważne, zjednoczone duchowo i narodowo, odniosły zwycięstwo nad mieszkańcami Kanaan.

Do zwycięstwa zawsze potrzebny jest prawdziwy patriotyzm czyli umiłowanie swojej Ojczyzny jako swojej Matki, „albowiem Ojczyzna jest naszą Matką ziemską”. Patriotyzm w pokoju to nie tylko uczciwa i solidna praca czy nauka na rzecz swojego kraju. Tak nas oszukiwano w czasach zniewolenia komunistycznego. Patriotyzm to także organizowanie i włączanie się w działalność różnych uroczystości upamiętniających ważne wydarzenia narodowe, bo one nie tylko przypominają o bogatych dziejach naszej historii, ale uczą nas, jak wiele trzeba cierpieć dla dobra swojej Ojczyzny.

Miłość do Ojczyzny to radość i duma, że jestem Polakiem, że mogę żyć, pracować, uczyć się i oddychać własna kulturą, historią, tradycją, wiarą. Że przynależę do narodu, którego nie muszę się wstydzić z powodu prowadzonych wojen zaborczych, zniewalania innych narodów, dokonywania czystek etnicznych, czy ludobójstwa. Ale też nie muszę szukać jakichś zamienników dla określenia swojej tożsamości. Jestem Polakiem żyjącym na kontynencie europejskim. I jestem tego dumny.

Dziś pochylamy nasze głowy przed bohaterami Powstania Styczniowego i prosimy Cię , Panie, przyjmij ich do Twojego królestwa pokoju. Ty zaś, Maryjo, Królowo Polski, naucz nas tworzenia takiej kultury i cywilizacji, która opierając się na prawach Bożych, służyłaby człowiekowi. Naucz nas ducha męstwa i odpowiedzialności za prawdę naszej historii, której jesteśmy spadkobiercami.

o. Jerzy Pająk
kapelan AK i Sybiraków

17 września 2012 r.

17 września, jak co roku uczestniczyliśmy we Mszy Świętej w kościele O.O. Kapucynów. Mszy Świętej przewodniczył O. Jerzy Pająk nasz Kapelan. Wygłosił także okolicznościową homilię.

Przed Mszą Świętą spotkaliśmy się w sali biblioteki klasztoru.

Podczas spotkania P. Prezes Aleksandra Szemioth złożyła szczegółową relację z prac Zarządu Głównego Związku Sybiraków.

Z kolei P. Barbara Łuczyńska, członek Zarządu przekazała informację z przebiegu uroczystego XII Międzynarodowego Marszu Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku.

W trakcie zebrania Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Związku Sybiraków prezes Aleksandra Szemioth udekorowała Prezesa Seniora naszego Oddziału Związku Pana Wiesława Krawczyńskiego.

Z okazji 90-lecia urodzin P. Waleria Iwankiewicz otrzymała kwiaty i okolicznościowy adres.
Jan Kwiatkowski

Polskie Siły Zbrojne na Wschodzie – II Korpus – dowodzone przez Gen. Władysława Andersa, zostały utworzone na podstawie podpisanego w lipcu 1941 r. w Londynie Układu Sikorski-Majski. Dzięki dołączonej do układu umowie o amnestii – z łagrów i więzień sowieckich uwolniono Polaków, umożliwiając im dotarcie i wstąpienie do tworzącego się polskiego wojska, do którego zaciągali się również Polacy deportowani po 17. 09. 1939 r. – mężczyźni i młode kobiety (do służb pomocniczych). Dążyły do niego również tysięczne rzesze cywilów – polskich rodzin deportowanych do ZSRR – kobiet i dzieci.

Armia Gen. Andersa początkowo była organizowana w okolicach Kujbyszewa i Orenburga (Czkałowa), a następnie poszczególne jednostki przeniesiono do południowych republik radzieckich, głównie do Republiki Uzbeckiej, do różnych miejsc ich stacjonowania.

Wszędzie panowały skrajnie trudne warunki i utrzymania i szkolenia wojska. Ograniczoną aprowizacją żołnierze dzielili się z głodującymi polskimi cywilami. Sytuację pogarszał stan sanitarny i rozprzestrzeniające się epidemie tyfusu i dezynterii, które zbierały ogromne śmiertelne żniwo. Przy każdej jednostce powstawały cmentarze i polskich żołnierzy i cywilów.

W lecie 1942 r. Armia gen. Andersa ewakuowała się do Persji (Iranu). Wojsko odeszło, a pozostały cmentarze. Niestety bardzo liczne i skrywające szczątki ponad 3 tysięcy żołnierzy i około 10 tysięcy cywilów.

Stan tych cmentarzy ulegał w ciągu lat degradacji. Dopiero po zmianach politycznych, strona polska mogła zająć się ich renowacją.

Zrealizowała to Rada Ochrony pamięci Walk i Męczeństwa, pod kierownictwem śp. Andrzeja Przewoźnika (zginął w katastrofie smoleńskiej), w latach 2001 i 2008 do 2010 wyremontowano 20 cmentarzy w Uzbekistanie. Wykonawcami i projektów i realizacji były polskie firmy. Na wszystkich umieszczono obeliski z polskim orłem i tablice memorialne, uporządkowano groby – zbiorowe i pojedyncze.

Z okazji 70` rocznicy wyjścia Armii Gen. Andersa z ZSRR w dniach 5-7 czerwca 2012 r. zorganizowano wyjazd polskiej delegacji do Uzbekistanu. Głównym celem obchodów było nawiedzenie polskich cmentarzy wojskowych, złożenie wieńców i zapalenie zniczy. W delegacji uczestniczyli przedstawiciele Kancelarii Prezydenta i Rządu RP, Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, kombatanci – żołnierze Armii Andersa, już nieliczni, z Polski, Anglii oraz osoby z organizacji kombatanckich w tym ze Związku Sybiraków ( z Oddziału Krakowskiego była Aleksandra Szemioth). Z Hiszpanii przyjechała córka Gen. Andersa, P. Maria Costa. Przyjechała też kompania honorowa WP i kapelani wojskowi. W uroczystościach uczestniczyli również polscy księża z Taszkentu z biskupem miejsca Jerzym Maculewiczem.

Delegacja odwiedziła kilka cmentarzy w okolicach Taszkentu, uczestniczyła w poświęceniu i odsłonięciu nowej tablicy na obelisku upamiętniającym pobyt polskiego wojska w Uzbekistanie (obelisk w centrum miasta), następnie we Mszy św.. w katedrze katolickiej, obsługiwanej przez polskich franciszkanów, a wieczorem w koncercie przygotowanym przez młodzież tamtejszej Polonii. Spotkanie z Polonią zorganizowała też Ambasada. Ambasador, P. Marian Przeździecki był współorganizatorem pobytu delegacji i wszystkich uroczystości.

W kolejnym dniu delegacja udała się do Samarkandy, gdzie po zwiedzaniu tego pełnego zabytków miasta, odbyła się uroczysta kolacja pożegnalna z występami uzbeckich zespołów tanecznych i muzycznych.

Wcześniej miało miejsce spotkanie nielicznej Polonii, skupionej przy kościele katolickim w Samarkandzie, gdzie również pracują polscy franciszkanie.

Cały pobyt w Uzbekistanie był wielkim przeżyciem dla uczestników delegacji – był przypomnieniem części tak trudnych losów z okresu II wojny światowej, a równocześnie możliwością zapoznania się z odległym Uzbekistanem i jego dziejami, w które wpisał się epizod pobytu polskich żołnierzy i uchodźców. Uzbecy okazywali im wówczas życzliwość, a obecnie obiecali opiekę nad odnowionymi polskimi cmentarzami.

Pomnik upamiętniający pobyt Armii gen. W. Andersa w Uzbekistanie. na drugim planie Katedra katolicka w Taszkencie.

Cmentarz Wojskowy w Jangi-Jul

Delegacja Polska na Cmentarzu Olmazor i przy grobach Junaków.

Aleksandra Szemioth