21 września 2012 r.

W dniu 21 września 2012 roku miała miejsce uroczystość poświęcenia i oficjalnego otwarcia Polskiego Cmentarza Wojennego w BYKOWNI koło Kijowa. W tej miejscowości, w głębi rozległego lasu, władze sowieckie rękami siepaczy NKWD-owskich, dokonały mordu na 3435 obywatelach polskich – przedstawicielach inteligencji, w większości oficerach rezerwy Wojska Polskiego. Zbrodni dokonano wiosną 1940 roku, na podstawie decyzji najwyższych władz ZSRR z 5 marca 1940 r., tej samej, która była wyrokiem śmierci dla oficerów polskich więzionych w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku, a zamordowanych w Katyniu, Charkowie , Miednoje i innych dotąd nieznanych miejscach.

Do niedawna nieznanym było również miejsce stracenia niemal 3,5 tysiąca ofiar, których nazwiska znalazły się na tzw. „ukraińskiej liście katyńskiej”, sporządzonej na podstawie dokumentów NKWD w Kijowie, udostępnionych Polsce w 1994 r. przez władze już wówczas wolnej Ukrainy, jednak bez informacji o tym, gdzie ich zamordowano.

Prace poszukiwawcze można było zacząć dopiero w 2001 roku, na podstawie porozumienia pomiędzy władzami Ukrainy, a Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa z polskiej strony. Radą kierował w tym czasie śp. Andrzej Przewoźnik. Prace archeologiczno-ekshumacyjne, prowadzone przez polską ekipę trwały do 2011 roku. Odnalezione szczątki potwierdziły domniemanie, że ofiarami byli Polacy. Stan dołów grzebalnych świadczył o wielokrotnym ich naruszaniu, stąd wielkie utrudnienie prac identyfikacyjnych.

Wszystkie odnalezione szczątki zamordowanych złożono we wspólnej mogile. Wokół niej wybudowano pięknie zaprojektowaną, rozległą przestrzeń Cmentarza. Projekt oraz jego realizacja zostały wykonane i sfinansowane przez stronę polską, z Polski przywieziono także wszystkie potrzebne materiały budowlane – głównie duże ilości bloków i płyt granitowych.

Cmentarz robi wielkie wrażenie, jest bardzo piękny. Całość otacza długie pasmo płyt granitowych, na których wyryto nazwiska wszystkich tu zamordowanych – 3435 nazwisk, w układzie alfabetycznym, z głównymi danymi osobowymi: imię, nazwisko, data i miejsce urodzenia, zawód i stopień wojskowy. W części centralnej wznosi się potężna ściana granitowa, na niej, w poziomych liniach wygrawerowano również wszystkie imiona i nazwiska bez dodatkowych informacji – czytelnym, dużym, liternictwem, też alfabetycznie. Przed tą ścianą stoi duży granitowy stół ołtarzowy, a z boku, na czterech granitowych słupach zawieszono dzwon.

Przy wejściu w obręb Cmentarza ustawiono dwa granitowe cokoły z rzeźbami Polskiego Orła na każdym z nich. Całość jest wielkim dziełem i wielką zasługą i pomysłodawców i projektanta i firmy wykonawczej.

Zamieszczone poniżej fotografie pokazują fragmenty Cmentarza.

Wykonane przez p. Aleksandrę Szemioth obecną na uroczystości  otwarcia Polskiego Cmentarza Wojennego w Bykowni. 22-09-2012 r.

Na uroczystości otwarcia Polskiego Cmentarza Wojennego w Bykowni przyjechała z Polski liczna oficjalna delegacja, z Prezydentem RP, przedstawicielami Rządu i Parlamentu, z kompanią honorową Wojska Polskiego, z Biskupem Polowym WP, licznymi księżmi katolickimi oraz kapłanami innych wyznań, z dużą ilością członków organizacji kombatanckich, głównie Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich z całego Kraju i przedstawicielami innych środowisk. Uczestnicy przyjechali do Kijowa pociągiem specjalnym, a część wojskowym samolotem.

Organizatorami uroczystości były dwie instytucje – Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Urząd d/S Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Obok Polskiego Cmentarza Wojennego znajduje się Cmentarz Ukraiński, na którym spoczywają Ukraińcy, również zamordowani z rozkazu władz sowieckich (przypuszczalnie są wśród nich też Polacy prześladowani przez NKWD na terenie dawnych Kresów polskich przyłączonych do ZSRR po 1921 r.).

Otwarcie obydwu Cmentarzy odbyło się jednocześnie, z udziałem prezydentów Polski i Ukrainy, których oficjalne przemówienia rozpoczęły uroczystość. Następnie obydwaj prezydenci złożyli kwiaty pod kurhanem stojącym pomiędzy oboma cmentarzami, po czym prezydent Janukowycz odjechał.

Główną częścią obchodów na Polskim Cmentarzu była uroczysta Msza Święta koncelebrowana pod przewodnictwem Biskupa Polowego WP, ks. Józefa Guzdka. Wcześniej Prezydent Komorowski uruchomił bicie dzwonu. Po nabożeństwie były liczne przemówienia, następnie Apel Poległych i salwa honorowa. Wszystkie te elementy stanowiły ciąg obrzędów pogrzebowych i rzeczywiście był to zbiorowy pogrzeb tych naszych Bliskich, pomordowanych niewinnie – innego uczciwego pogrzebu dotąd nie mieli, chociaż od Ich okrutnie zadanej śmierci minęło ponad siedemdziesiąt lat.

Przed i po Mszy Św. uczestniczący mieli dużo czasu na odczytywanie tablic z nazwiskami, na odszukanie spoczywających tu swoich krewnych lub znajomych, na złożenie kwiatów i zapalenie zniczy, na modlitwę za Ich dusze.

W uroczystościach wzięły udział trzy osoby z naszego Oddziału Związku Sybiraków – P. Maria Kania, P. Tadeusz Kaźmierczak i pisząca te słowa.

Wśród krakowskich Sybiraków są także inne osoby, których Ojcowie lub bliscy krewni zostali zamordowani w Bykowni.

Całość uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bykowni koło Kijowa była wielkim wydarzeniem i oddaniem hołdu pomordowanym Polakom – ofiarom sowieckiej zbrodni ludobójczej.

Aleksandra Szemioth